Polonyum Nedir?

Polonyum (Po) doğada çok nadir bulunan, oldukça uçucu bir radyoaktif metaldir. ”Po” sembolü ile gösterilir. Atom ağırlığı 209, atom numarası 84 olan ve 16.grupta yer alan kimyasal bir elementtir. Uranyum cevherlerinde bulunur ve gümüş renklidir.

Polonyalı fizikçi Marie Curie'nin 1898'de polonyumu keşfetmesinden önce, bilinen tek radyoaktif elementler uranyum ve toryumdu. Bu nedenle polonyumun keşfedildiği ilk yer de uranyumdur. Marie Curie ve eşi Pierre Curie, uranyum cevheri üzerinde çalışmalar yaparken garip bir şeyle karşılaştı. Cevherin yaydığı radyasyon, toplamda cevherden elde edilen uranyumdan daha radyoaktifti. Bu nedenle yeni bir elementtin varlığından şüphelendiler ve bu şekilde Polonyumun keşfi yapılmış oldu. Bu zamanlar Polonya’nın toprakları; Avusturya-Macaristan, Rusya, ve Almanya arasında paylaşıldığı için bağımsızlığını yitirmiş bir yerdi. Marie Curie’ de Polonyalı olduğu için bağımsızlık özlemini duyurmak adına, buna tepki olarak elemente “Polonyum” ismini verdi. Polonyum siyasi amaçla isimlendirilmiş ilk elementtir.

Doğada son derece nadir olan Polonyum, 1 ton uranyum cevherinde sadece 100 mikrogram kadar bulunur ve çıkarılma maliyeti oldukça yüksektir. Polonyum, bizmut-209 izotopunun nükleer reaktörlerde nötronlarda bombardıman edilmesiyle elde edilir. Bombardıman edilen bizmut-209, bizmut-210’ a dönüşerek bu olayı gerçekleştirir. Dünyada ticari olarak üretimi yapan tek ülke Rusya’dır. Polonyum son terece tehlikelidir. Tek 1 gramı bile 50 milyon insanı öldürmeye yetebilir.

Polonyum “oksijen ailesi” olarak bilinen element grubu yani kalkojenlerin en ağır üyesidir. Bu nedenle stabil izotopları bulunmaz ve tam 33 tane izotopu vardır. Tam izotopları radyoaktif ve kararsızdır. Bu elementin kararsızlığı, onu atom bombalarında kullanım için uygun bir aday yapmıştır. Aynı zamanda uzay araçları ve uydularda termoelektrik enerji için ısı kaynağı olarak da kullanılır.

Polonyum metalinin erime noktası 254 °C (489 °F), kaynama noktası 962 °C (1,764 °F) ve yoğunluğu santimetre küp başına 9.32 gramdır. En yaygın izotopu olan Po-210 doğada yalnızca 138 günlük bir yarı ömre sahiptir.